Urlop macierzyński i wychowawczy w RCz

Po czesku mateřská i rodičovská dovolená, czyli przegląd informacji na temat urlopu macierzyńskiego i wychowawczego w Republice Czeskiej.

Oba urlopy są często mylone, zamieniane. Na samym początku więc należy wyjaśnić, iż prawo do urlopu macierzyńskiego ma każda osoba, opłacająca składki na ubezpieczenie chorobowe, natomiat urlop wychowawczy należy się wszystkim. Nie można łączyć obu urlopów i pobierać dwóch składek jednocześnie.

Urlop macierzyński

Urlop macierzyński przysługuje kobiecie 6 tygodni przed planowanym terminem porodu. Wniosek o jego rozpoczęcie powinien wystawić lekarz-ginekolog, następnie pracodawca ciężarnej powinien powiadomić właściwy urząd, w tym wypadku jest to Správa sociálního zabezpečení. Urlop macierzyński trwa 28 tygodni, w przypadku urodzin mnogich, 37 tygodni. Jeżeli dziecko urodziło się martwe, urlop skraca się do 2 tygodni.

Prawo do urlopu macierzyńskiego ma każda zatrudniona kobieta lub kobieta prowadząca własną działalność gospodarcz (czes. tzw. OSVČ), która odprowadzała składki na ubezpieczenie chorobowe przez minimalnie 270 dni. Wynika to z faktu, iż środki finansowe wypłacane podczas urlopu macierzyńskiego są uzależnione właśnie od tego rodzaju ubezpieczenie. Oznacza to, iż prawa do urlopu macierzyńskiego nie ma każdy, nabywa go dopiero osoba, która odprowadza przez odpowiedni okres czasu składki na ubezpieczenie chorobowe. Dla kobiet, których ubezpieczenie chorobowe wygaśnie w trakcie ciąży, obowiązuje okres ochronny dla utrzymania prawa do zasiłku macierzyńskiego, który trwa zasadniczo do 180 dni kalendarzowych, przy czym nie może przekroczyć czasu trwania ostatniego ubezpieczenia chorobowego.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosi 70 % dziennej podstawy wymiaru. Dzienną podstawę wymiaru oblicza się od dochodu brutto na dzień kalendarzowy:

• dochód do 825 CZK (2012: 838 CZK) zalicza się w 100 %;
• dochód wykraczający powyżej 825 CZK (2012: 838 CZK), ale wynoszący mniej niż 1.237 CZK (2012: 1.257 CZK) zalicza się dodatkowo w wysokości 60 %;
• a dochód między 1.237 CZK (2012: 1.257 CZK) a 2.474 CZK (2012: 2.514 CZK) zalicza się w wysokości 30 %.
• Cześć dochodu powyżej 2.474 CZK (2012: 2.514 CZK) za dzień kalendarzowy pozostaje nieuwzględniona.

(źródło danych: http://www.eures-triregio.eu/)

Urlop wychowawczy

Jak sama nazwa podpowiada, z urlopu tego może skorzystać również ojciec dziecka, właściwie bez żadnej różnicy. W odróżnieniu od urlopu macierzyńskiego, prawo do urlopu wychowawczego mają również osoby, które nie opłacały składek na ubezpieczenie chorobowe, z uwagi na fakt, iż wypłacane środki finansowe mają związek z ubezpieczeniem społecznym.

Urlop wychowawczy dotyczy zawsze najmłodszego dziecka w rodzinie, bez względu na to, ile ma rodzeństwa i bez względu na wiek rodzeństwa. W przypadku przysposobienia dziecka również przyznawany jest urlop wychowawczy maksymalnie do osiągnięcia przez dziecko trzeciego roku życia. Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, środki finansowe wypłacane są ojcu lub matce. Osobom, które nie miały prawa do urlopu macierzyńskiego, środki finansowe, wynikające z urlopu wychowawczego wypłacane są od dnia urodzenia dziecka.

Pracodawca zobowiązany jest do udzielenia urlopu wychowawczego pracownikowi do trzeciego roku życia dziecka. Rodzice, którzy opiekują się dzieckiem osobiście przez cały miesiąc kalendarzowy mają prawo do 220 tysięcy koron. Okres czasu, w którym będą pobierali środki finansowe mogą określić sami w zależności od potrzeby.

• Oficjalne informacje w języku czeskim: http://www.cssz.cz/cz/nemocenske-pojisteni/davky/penezita-pomoc-v-materstvi/